1 Petulo
BALUWA YA NKONGO IWANDIKWE NI
PETULO
ULONGOZI
Baluwa ya nkongo ya Petulo yawandikagwa ni msigilwa Petulo. Petulo akongaga ibaluwa yakwe kwa kwe tambalisa kugamba ni yuhi naho kwa yudya akuwandikila. Kelavyanya ibaluwa kwa Wakulisito wose wadya “We wajeni mwe isi” (1 Petulo 1:1). Keigala kwa wadya wantu wakwe wakusoma savino nkanana zilozize. Kwaviya ibaluwa ino yaligana ne Baluwa ya Paolo kwa Waefeso mwe sila saizo, wazumizi walozize wadya 1 Petulo awandikaga nyumani mwa Waefeso mihilimo ya 65 AD. Petulo awandikaga ibuluwa ino kulaila Lumi kudya etanga Babeloni (5:13).
Petulo alongaga kugamba awandikaga ibaluwa ino kwa chausa cha “kuwajelani moyo na kuwaukwilani kugamba uno ni utondowazi wa chindedi wa Chohile” (5:12). Kuna vyesimile mgati mwa Petulo 2:11-3:7, Waefeso5:18-6:9, na Wakolosai 3:18-4:6. Vintu vyose ivi vya vino vitatu vya chilagisa mwe wivano wa lukolo na kwiva wakulu. Naho kajela moyo Wakulisito wajijimize hadya wakatenda na masulumizo kwa viya udumo wihaguhi (4:1).
Vimndani
Petulo ketambalisa mwenye na kulonga na wasomi wakwe (1:1-2).
Akaheza kamhongeza Chohile ko wambulwa udya wose wehangile kwa kugamba wikazi wawo (1 Petulo 1:3-2:10).
Akabinda awalagiza wazumizi vikungwa wikazi wedi mwe isi na kulonga wehangi wesimile saviya mgati mwe mgosi na mkaziwe naho mtumwa na mkulu (1 Petulo 2:11-4:11).
Akaheza aho Petulo awajela moyo wajijimize hadya wakasulumizwa (1 Petulo 4:12-5:1).
Akaheza abindiliza ibaluwa yakwe (1 Petulo 5:12-14).