Yakobo
Baluwa yanga
Yakobo
Ulongoledi wa baluwa yanga Yakobo
Baluwa yanga Yakobo ílembwije na munu uvanchema Yakobo. Ìnahululika kuva Yakobo ayuno njo anavele nnung'une Yesu wa litumbo limo, na njo anavele nkúlodya wa likuwa litandi lya vanu vankulupîla Yesu. Yakobo ávele yumo wa vakúlodya va lukumbi lutandi lwa vanu vankulupîla Yesu, lukumbi lunatendeke ku Yelusalemu (Matendo sula ya 15:13). Uchocho, m'baluwa ya Vagalatiya sula ya 2:9 Ntume Paolo ànchemile Yakobo kuva, “nkúlodya nkulu” wa likuwa lya vanu vankulupîla Yesu. Vatalamu va Bibiliya vànakulupila kuva, baluwa ya Yakobo ílembwije kabla ukànambihwika mwaka wa 50 kutandikila mmwaka wavelekwejije Yesu Kilisto. Kwa kuva Yakobo ávele nkúlodya wa likuwa lya vakúkulupila va ku Yelusalemu, bahi ìnahululika kuva ailembile baluwa aino pachiikala muimanga aneyo.
Sula ya 1:1, yònekana kuva Yakobo áilembile baluwa aino wavalonda “vanu va matawa kumi na mbili, vamwadilikêne pachilambo chammalele,” na aneyo yavele namuna inji ya kuvalonjelela Vayahudi. Bahi vatalamu va Bibiliya vàtenda kuva baluwa aino Yakobo ávalembidile Vakilisto va Chiyahudi vanamwadilikêne nchilambo chammalele. Kwa kuva baluwa aino íkudungiwije ilahwikile makuwa lohe la vakúkulupila la pachilambo chammalele, bahi ìsugulikidile mambo lohe la tafauti-tafauti. Yakobo àlanguja ulòòngo upwawije kati ya ing'ulupa na matendo. Ing'ulupa ihiu ìmbekwonekana mmatendo (sula ya 2:17). Uchocho, Yakobo àduma kwamba habali ya kuvabagula vanu vanji (sula ya 2:1-4), na kutuhaulila kuva tudichunge dikanya dyetu (sula ya 3:1-12).
Uinjipihi wa baluwa ya Yakobo
1. Sula ya 1:1, Yakobo àvasalimila vakúsoma vake.
2. Sula ya 1:2-27, Yakobo àvakamya mitima Vakilisto vapililile pavabanihwa.
3. Sula ya 2:1-26, Yakobo àelesa kuva nni lasima kuilanguja ing'ulupa kwa indila ya matendo.
4. Sula ya 3:1-12, Yakobo àelesa namuna malove chilava na dimongo.
5. Sula ya 3:13-4:10, Yakobo àelesa namuna lúnda lwanga Nnungu chiluva tafauti na lúnda lwa pachilambo.
6. Sula ya 4:11-5:6, Yakobo àvaduma vakúkulupila vanalyone.
7. Sula ya 5:7-20, Yakobo àmalilila baluwa yake kwa kuhumya malaijo tafauti-tafauti.