Wagalatiya
LUHAMBA LWA PAULU KWA
WAGALATIYA
ULONGOLERU
Luhamba lwa Wagalitiya lulembitwi na ntumintumi Paulu (1:1). Ndo luhamba lulii ntumintumi Paulu kavilembiriti vipinga vya wantu yawamjimira Yesu aku Galatiya pamonga mushinja sha malongu msheshi na nani mpaka shinja sha malongu muhanu na saba Pakwiwuka Yesu. Pamonga wagalatiya waweriti wantu yawalikaliti mlushi lwa Rumi mkowa gwa Galatiya. Wabetula wahera unakaka kuwera Paulu kaweriti koshi pakalulembiti luhamba alu, kumbiti iwezekana lulembwa mlushi lwa Efesu ama Korintu.
Paulu kawalembiriti wantu yawamjimira Yesu, walii yawawera Wayawudi na wantu yawawera ndiri Wayawudi, muvipinga vya wantu yawamjimira Yesu aku Galatiya. Shikulu yomberi kugalemba aga ndo kugasinga mafundu ga upayira yagalonga wantu yawamjimira Yesu wafiruwa kugafata malagaliru ga Shiyawudi Mulilagaliru ligona, yagawusu kwingiziwa jandu. Su kuweriti na shipinga sha wantu pakati pa wantu yawamjimira Yesu yawashemwa Wayudaisa, walii yawafira wantu yawamjimira Yesu, yawawera ndiri Wayawudi kwingiziwa jandu. Viraa womberi waweriti na makosiwu kuusu uwezu wa untumintumi wa Paulu. Paulu kauteteyiti untumintumi wakuwi kwa kuwagambira kuusu makaliru gakuwi (1:11-2:14) na kashiteteyiti Shisoweru Shiwagira kwa kuwutakulira kuwera ulopoziya upatikana hera kwa njimiru yaiwera mu Yesu Kristu (2:16). Ulopoziya awu wankujegwa na uheri wa Mlungu kumbiti ujegwa ndiri na matendu ga wantu.
Yagaweramu
Paulu kanjiti luhamba lwakuwi kwa kuvilamsiya vipinga vya wantu yawamjimira Yesu aku Galatiya, shipandi sha 1:1-5.
Shakapanu Paulu kankutakulira kuusu makaliru gakuwi ga kumbeli kuteteya ntambu yakuwi ya kufunda na ntambu yakajeriti kulikala pakagajimira malagaliru kumbiti gantanga ndiri, shipandi sha 1:6-2:21.
Su yomberi katakuliriti kuusu malagaliru na manemu yagawera muulopoziya, shipandi sha 3-4.
Shakapanu yomberi kankulaviya malagaliru kuusu makaliru gaherepa ga wantu yawamjimira Yesu, shipandi sha 5-6:10.
Paulu kamalira luhamba lwakuwi kwa malamusiwu na maluwa ga upeleru ga kuhola kuwera kugalambulwa na Mlungu kuwera muntu gwa syayi ndo shintu sha mana nentu kuliku malagaliru ga kunja mfanu shitwatira sha kwingiziwa jandu, shipandi sha 6:11-18.